O smogu

Polska jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów w Europie. Głównym problemem są wielokrotnie przekroczone normy stężeń pyłów  zawieszonych oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu. Te niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia powstają głównie w sezonie grzewczym, podczas spalania węgla i drewna.

Polska jest czerwoną plamą na mapie Europy pod kątem zanieczyszczenia powietrza. W 2016 r. Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała raport, w którym znalazła się lista 50 najmocniej zanieczyszczonych miejscowości w Unii Europejskiej. 

Aż 36 z nich leży w Polsce. Co ciekawe,  na liście znajdują się głównie małe i średnie miejscowości. W czołówce najbardziej zanieczyszczonych miejscowości znalazł się Godów – wieś, którą zamieszkuje zaledwie 1800 osób. Przykład Godowa, w którym powietrze jest gorsze niż w Londynie, Rzymie czy Barcelonie dowodzi, że zanieczyszczenie powietrza występuje praktycznie w każdej miejscowości. Przyczyną tego stanu jest obecność milionów starych kotłów na węgiel i drewno ogrzewających polskie domy. 

Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest niska emisja, czyli zanieczyszczenia powstałe podczas spalania węgla i drewna w gospodarstwach domowych. Odpowiadają one za połowę całkowitej emisji pyłu zawieszonego PM 2,5 oraz ok. 90% emisji WWA (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych), do których należy rakotwórczy benzo(a)piren. 

Źródła emisji pyłu PM 2.5
Źródło: KOBiZE 2021, Krajowy bilans emisji
Źródła emisji WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne)
Źródło: KOBiZE 2021, Krajowy bilans emisji

Aby rozwiązać problem fatalnej jakości powietrza należy podjąć działania zmierzające do poprawy efektywności energetycznej polskich domów oraz jak najszybciej wymienić stare urządzenia grzewcze na zeroemisyjne.

Gdzie trują najmocniej?

Smogowy ranking roku 2021

Polski Alarm Smogowy co roku publikuje zestawienie najbardziej zanieczyszczonych miejscowości w Polsce. Ranking tworzony jest na podstawie oficjalnych wyników pomiarów ze stacji Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ). Najnowszy ranking obejmuje dane z roku 2021. Co istotne, analiza dotyczy wyłącznie miejscowości, w których prowadzone są pomiary PMŚ. Nie jest znana sytuacja w pozostałych miejscowościach, lecz można przypuszczać, że również tam jakość powietrza często znacząco odbiega od obowiązujących norm.

Inne przydatne źródła informacji:

Smogopedia

internetowa encyklopedia o smogu

SmogLab

portal skupiony na sprawach powietrza w Polsce i zagranicą

Polski Alarm Smogowy

strona o działaniach Polskiego Alarmu Smogowego i zanieczyszczeniu powietrza